HAKKIMIZDA

Tarih boyunca her çağın ve uygarlığın kendine özgü kentleri var olagelmiştir. İnsanların yerel ve ortak gereksinimlerini karşılaması için bir araya toplanmalarından doğan kentler, her çağda ve uygarlık içinde, belli bir düzenleme gerektirmiştir.

Ülkemizde kent planlaması çalışmalarını 19. yüzyıl ikinci yarısından daha gerilere götürmek olanağı yoktur. Osmanlı yönetimi, daha çok kentlerdeki yapıların sağlamlıkları, insan sağlığına uygunluklarının sağlanması, yolların temizliği ve yangınların önlenmesi gibi konulara öncelik tanımıştır. Tanzimat’tan sonra, batılı anlamda çağdaş, temiz, güzel görünüşlü ve belediye hizmetlerini yeterli bir düzeyde sağlayan kentler yaratmak, kent planlaması (şehircilik) anlayışının başlıca hedefleri olmuştur.

Cumhuriyet döneminin ilk kent planlama olayı, Atatürk’ün direktifleri ile 1928 yılında başkent Ankara’nın planlanması yarışmasının açılması ve Prof. JANSEN’e Ankara’nın imar planını hazırlama görevinin verilmesidir.

1930 yılında 1580 sayılı Belediyeler Yasası ile bütün belediyelere imar planı hazırlatma mecburiyeti getirilmiş, hazırlanan bu planlarla kent ve çevresi belediyelerin kontrolüne bağlanmıştır.

1933’de yürürlüğe giren 2290 sayılı Belediye Yapı ve Yolları Kanunu ile yapılaşmaya bir düzen getirilmeye çalışılmıştır. Aynı yıl içinde kurulan Belediyeler Bankası 1945 yılında İller Bankasına dönüşmüştür. İller Bankası, belediyelere kentsel sosyal ve teknik altyapı uygulamalarında parasal ve teknik kaynak sağlamakla yükümlendirilmiştir.

1946 yılında konut finansman ve ihtisas bankası olarak Türkiye Emlak Kredi Bankası kurularak, konutu olmayan yurttaşlara konut yaptırmak, kredi açmak, bina yapmak, yapı ve yapı malzemesi etüdü ve ticareti yapmakla görevlendirilmiştir.

1948 yılında 5228 sayılı Bina Yapımı Teşvik Yasası ile belediyelere, ucuz bedellerle arsa sağlama ve bu arsaların belirlenecek koşullarla kişilere dağıtma yetkisi verilmiştir. 1953 yılında 6188 sayılı Bina Yapımı Teşvik ve İzinsiz Yapılar Hakkında Kanun çıkarılarak belediyelere toplu, ucuz ve basit konutlar inşa etme ve gecekondu sahiplerine dağıtma yetkisi ile izinsiz yapıları tasfiye etme yetkisi verilmiştir.

1956 yılında ise belediye sınırları içinde ve mücavir alanlarda planlama, yapılaşma, ruhsat kontrol konularını bütünüyle esaslara bağlayan 6785 sayılı İmar Kanunu yürürlüğe girmiştir. Bu yasa ile planlama ve yapılaşma esasları belirlenmeye çalışılmıştır.

1958 yılında İmar ve İskân Bakanlığı, Türkiye’deki imar uygulamalarını düzenlemek üzere kurulmuştur.

Kentlerde hızlı nüfus artışı, köyden kente göçün hızlanmasının sonucu olarak ortaya çıkan çarpık kentleşme, gecekondulaşma ve bunların yarattığı sorunlar ile bu sorunların temelde çözümü için, gerekli tedbirlerin alınması, imar kanununda bu günün ve yarının ihtiyaçlarına cevap verebilecek köklü değişiklikler yapılması ihtiyacını doğurmuştur. Bu amaçla 1985 yılında 3194 sayılı İmar Kanunu ile yeni düzenlemeler getirilmiştir. (Halen uygulamada olan son imar yasası.)

Tarihsel sürece bakıldığında kent planlamasının hukuksal dayanağını oluşturan tüm bu çabalar bu gün kentlerimizin sorunlarını çözememiştir. Merkezi idarenin planlama ve imar çalışmaları bu gün içinde yaşadığımız kentleri ortaya çıkarmıştır.

Ancak son çıkan imar yasasının (3194) en önemli yeniliği evvelce merkezi idarede olan planlama yetkisini belediyelere devretmesi olmuştur. Kentin yönetimini oluşturan belediye meclislerine, kendi planlarını yapma, yaptırma ve onama yetkisini vermiştir. Bu yetkinin bilincinde olan ve kullanmasını bilen bazı belediyeler; kendi imar planlarını yaptırmış, kendi imar yönetmeliklerini oluşturmuşlardır. Kentlerinin sorunlarını çözmeye başlamışlardır.

EPAM PLANLAMA

İşte bu yetkiyi kullanmasını bilen belediyelerin en büyük destekçisi Etüd Planlama ve Araştırma Merkezi olarak belediyelerin hizmetindeyiz.  EPAM PLANLAMA kent sakinlerinin sağlıklı, yaşanabilir ve çağdaş mekânlarda yaşayabilmelerini kendine amaç edinerek, 1989 yılından bu yana hizmet vermeye devam etmektedir.

AHMET SALKIM  

Ahmet Salkım 1965 Çanakkale/Çan doğumludur. Üniversite eğitimini Yıldız Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nde tamamladı. 1989 yılında EPAM PLANLAMA MÜH. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. kurdu. 1993-1996 ve 2010-2012 yılları arasında TMMOB Şehir Plancıları Odası Aydın İl Temsilciliği’nde Başkanlık görevini yaptı. Halen EPAM PLANLAMA olarak Şehir ve Bölge Planlama hizmetleri vermeye devam etmektedir.